vrijdag 20 mei 2011

Dag des Oordeels

Dag des OordeelsMorgen is de Dag des Oordeels, las ik op zo'n beetje elk reclamebord op Utrecht Centraal Station.

In de jaren 50* was er een sekte waarvan de leden dachten dat de wereld eind 1954 zou vergaan door een overstroming, maar dat zij als enigen zouden worden gered door aliens. Toen zowel het één als het ander niet gebeurde, vielen de sekteleden niet van hun geloof, integendeel.

Waren zij vóór de anticlimax erg mediaschuw geweest, daarna zochten ze actief de publiciteit, om zieltjes te winnen. Dat het feest niet door was gegaan had de mensheid aan hun toewijding te danken, natuurlijk.

Dit staat in het boek When Prophesy Fails en ik las het op 17 mei 2011 in een 8 maanden oude wetenschapsbijlage van NRC Handelsblad.

(Wetenschapsnieuws is houdbaar dus ik hoef het niet vers noch in chronologische volgorde, maar ik spel dit katern en sla geen editie over. Vandaar een uitgave van 8 maanden terug. U mag het een dwangneurose noemen, ik slaap er heerlijk op.)

Als mensen sterk overtuigd zijn van twee dingen die met elkaar in strijd zijn, verzinnen mensen een kronkel om die tegenstrijdigheid weg te poetsen, las ik verder in dit stukje. En worden mensen over hun overtuiging aan het twijfelen gebracht, dan doen zij juist meer moeite om anderen tóch van hun gelijk te overtuigen.

Men neme studenten die vlees eten, vegetariër of veganist zijn. De ene groep moet eerst vertellen over een situatie waarin zij onzeker waren, de controlegroep niet. Daarna schrijven alle studenten een verhaal om anderen van de juistheid van hun eetgewoonte te overtuigen. De groep die onzeker is gemaakt schrijft anderhalf keer zoveel tekst en neemt daar ook meer tijd voor, als de controlegroep die níet aan het twijfelen was gebracht.

En wij maar denken dat we een vrije wil hebben.

En: in discussie gaan met een gelovige is nogal tijdverspilling. Waar de gelovige precies in gelooft, dat maakt niet uit. Als je Mac-jehova's door zo'n experiment heen haalt, gaan ze ook meer moeite doen om je van de PC af te krijgen.

En iedereen gelooft wel iets, geloof ik. Zelf ben ik atheïst, maar ik geloof wel in de liefde. U wilt discussie? Ik lust u rauw.

Maar dat ik dat 8 maanden oude stukje over die sekte nu juist moest lezen in de week die eindigt met de Dag des Oordeels. Dat kan toch haast geen toeval wezen, zou je zeggen.
bron: NRC Handelsblad, 23 en 24 oktober, p 4; When Prophesy Fails

* : Er staat "in de jaren 50 was"; dat zijn dus dus niet de jaren 50 van déze eeuw want die moeten nog komen. De toevoeging van de vorige eeuw dient in zulke gevallen nergens toe. U bent toch niet dom? Nou dan. [terug]

woensdag 18 mei 2011

*vraag stelt* (PRIJSVRAAG!)

Hebt u dat nou ook, van die momenten dat u wenste dat Twitter eerder was uitgevonden dan e-mail?

Als u zich door vijf schermen geneuzel moet worstelen om te zien of u er iets van u verwacht wordt, bijvoorbeeld, of bij de 48ste CC van Kannix aan Deenix over een onderwerp dat u niet raakt?

Ik moet toegeven dat ik eerst ook sceptisch was, maar communiceren in zinnen van 140 karakters is niet alleen zeer wel mogelijk, het is vaak zelfs een stuk efficiënter dan mail. Dankzij die beperking gaan mensen bondiger formuleren. Weliswaar lukt dat niet altijd, de één is er beter in dan de ander, sommigen zullen het nooit leren en een complex en gevoelig onderwerp laat zich nu eenmaal slecht samenvatten. Maar door de bank genomen is Twitter leuker, vlotter en vooral veel minder interruptief dan mail.

Het leuke is dat je door die beperking ook allerlei nieuwe taal ziet ontstaan. De afkortingen (OMG, WTF, LOL, etc. etc.) wil ik even laten voor wat ze zijn, het gaat me nu even om de constructie zoals de titel van dit stukje. Nog geen twee jaar oud en volgens mij specifiek ontstaan op Twitter. Voor de taalkundige ontleders onder u, de constructie is:

sterretje - bijvoeglijke bepaling (of hoe heet dat) - 3e persoon enkelvoud onvoltooid tegenwoordige tijd - sterretje.

Bent u daar nog? Fijn. Zet er Zegt het meisje dat voor om een hele zin te krijgen. Enkele voorbeelden:

een 9 voor mijn scriptie! *trots is*

Hèhè, even op de bank *in bak chips graait*

en dan nu: aan de slag! *iPod & laptop pakt*

Waarom het meisje dat en niet de jongen die? Omdat het opvallend vaak vrouwen van onder de 40 zijn die dit bezigen. Het heeft wel iets koddigs, of beter gezegd iets cutes (spreek uit kjoets), vindt u ook niet? Je mag natuurlijk nooit generaliseren, maar best kans dat het gedachtegoed van Bridget Jones' Diary en Shopaholic niet ver weg is. Lijkt mij, zo te zien.

Prijsvraag!

Maar laat ik geen voorbarige conclusies trekken. Op- en aanmerkingen hieronder of aan @RolfBly zijn van harte welkom. Wie bovendien aannemelijk kan maken waar deze taalvernieuwing precies vandaan komt maakt kans op een boekenbon.

Foto: Spectacled Owl, door Picture Taker 2 onder Creative Commons

zondag 8 mei 2011

ZZP-er? Niet ziek worden hoor!

Ich bin ein ZZP-er en dat bevalt uitstekend, dank u. De zelfstandigheid heeft talloze voordelen – daar niet van. Maar als loonslaaf had je wel zekerheid: bij ziekte werd je doorbetaald; een loonslaaf die niet meer in staat is om te werken, kan rekenen op een sociaal vangnet. Voor ZZP-ers is die kwaliteit van zekerheid onbereikbaar.

Ik spreek uit eigen ervaring. Ik mocht mijn onderneming beginnen met maximaal 6 maanden behoud van WW. Daarna kon ik mij bij het UWV, mits aansluitend, verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid onder dezelfde voorwaarden als in loondienst. Maar dat was onmogelijk duur, meer dan 4500 euro per jaar. Dan kon ik mijn onderneming meteen wel opdoeken.

Dus ik ging shoppen. Vergelijkbare voorwaarden in de markt zijn minstens even duur. Maar ik moest toch iets regelen. Verzekeringen worden goedkoper naarmate je zelf meer risico neemt en drie maanden zonder inkomen kon ik op spaargeld nog wel overbruggen.

Bondgenoten?

Bij vakbonden heb ik mij nooit thuis gevoeld, maar je probeert eens wat. Met collectiviteitskorting van FNV Bondgenoten en een eigen risico van 3 maanden, kwam een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) bij Zilveren Kruis Achmea op 2500 euro per jaar. Dat klonk al beter. Die verzekering zou echter maar twee jaar uitkeren. Dus mocht ik onverhoopt een dwarslaesie oplopen, dan kwam ik na die twee jaar alsnog in de bijstand. Dat was niet de bedoeling.

Het minst slechte aanbod kreeg ik uiteindelijk bij ASR Verzekeringen met collectiviteitskorting via Platform Zelfstandige Ondernemers: bij volledige arbeidsongeschiktheid, uitkering tot je 65ste.

Er zat alleen wel een medische keuring aan vast. Nu heb ik een geschiedenis van rugklachten. Om die de baas te blijven train ik (op eigen kosten) elke week, want dat helpt: de afgelopen 13 jaar heb ik in totaal 2 weken niet kunnen werken wegens rugklachten. Als je in conditie blijft ben je veel minder gehandicapt als er iets gebeurt, is mijn ervaring. Maar over die geschiedenis kon ik maar beter niet liegen, want dat boemerangt toch altijd.

Verzekeraars nemen geen risico

De keuringsarts waarschuwde al: “verzekeraars nemen geen risico”. Ze had gelijk. ASR meldde per brief dat ‘arbeidsongeschiktheid gerelateerd aan rugklachten van verzekering was uitgesloten’. Dus ik zou 2300 euri per jaar gaan betalen voor een verzekering die in een duidelijk mogelijk geval niets zou uitkeren. Ik heb nog even gebeld, voor de zekerheid. De verzekeringsarts was merkbaar verlegen met de situatie. Ik hoorde de eed van Hippocrates wringen met het winstoogmerk van ASR, pardoes door de telefoon heen. “Ja”, zei de verzekeringsagent een tijdje later, “een huis dat al in brand staat kun je immers ook niet verzekeren”. Pardon? Ik hoop nog minimaal veertig jaar in mijn brandende huis te wonen, ja?!

Uiteindelijk heb ik een minimale AOV afgesloten zodat de hypotheek betaald kan worden, punt. Wij moeten dan eten van het salaris van mijn vrouw. En nog steeds kan ik de bijstand in als ik arbeidsongeschikt wordt door iets in mijn rug. Alle andere opties die 'de markt' mij bood zijn puur weggegooid geld.

Hallo? Is daar iemand?

Door deze ervaring is mijn vertrouwen in een aantal instanties gedaald tot het absolute nulpunt. Om te beginnen ASR. Onderdeel van Fortis, dus staatseigendom. Langs snelwegen in de Randstad zie je kilometers projectontwikkeling, met grote borden waarop gladde yuppen de hemel toeschateren. “ASR Vastgoed realiseert”, staat erop. ASR heeft heel erg veel geld over, maak ik daaruit op. Ik weet inmiddels iets meer van hun werkwijze.

Kamervragen over dit onderwerp? Ik heb ze niet gehoord, maar het antwoord van het kabinet kan ik voorspellen: “dat moeten we aan de markt overlaten”. Dat is bedrog. Lees het hierboven nog maar eens door: de markt durft er zijn vingers niet aan te branden.

Omdat ik zeker niet de enige ben met dit probleem heb ik het aangekaart bij Platform Zelfstandige Ondernemers, maar er kwam geen reactie. Jammer. Ik snap wel dat dit probleem bij veel Zelfstandige Ondernemers helemaal niet aan de orde is, maar toch vind ik het geen beste beurt, Platform.

Conclusie

Hoewel ik 22 jaar lang in loondienst braaf sociale lasten heb afgedragen kan ik daar geen rechten aan ontlenen. Zo word ik beloond voor mijn snelle vertrek uit de WW en mijn keuze voor zelfstandigheid.

Sociale zekerheid moet wederkerig zijn: iedereen betaalt mee voor iedereen. Maar zodra je zelfstandig wordt, hoor je er niet meer bij, n'importe hoe lang je voor iedereen hebt meebetaald. Ik vind het onrechtvaardig.

Begrijp me goed, ZZP-er zijn bevalt mij vele malen beter dan werken in loondienst. Ik heb geen spijt van mijn stap. Maar het is niet alles goud wat er blinkt.

Wie overweegt om ZZP-er te worden is bij deze gewaarschuwd.


Update april 2019

Inmiddels hebben we een minister die een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor ZZP'ers verplicht wil stellen. Op zichzelf ben ik daar niet tegen, maar ik wil niet verplicht worden tot een verzekeraar die uitsluitingsclausules inbouwt. Wat hierboven staat schreef ik acht jaar geleden. Intussen sport ik minstens 2 keer per week, onder deskundige begeleiding, voor ongeveer 800 euro per jaar. Dat bevalt erg goed, ik kan het iedereen aanraden. En ook dat betaal ik uit mijn eigen zak. Ik zie het als de aanvullende verzekering die ASR me niet bood.


Platform Zelfstandige Ondernemers onderhandelt mee over de verplichte AOV voor ZZP'ers. De uitkomst is niet te voorspellen. Daarom heeft het volgens mij ook geen zin om er a priori op tegen te zijn. Maar zoals ik al zei, collectiviteit behoort iets wederkerigs te zijn. Als we het aan de markt overlaten, dan vragen we om toegeven aan perverse prikkels. Voor jongeren zijn AOV's goedkoper, omdat het risico dat een verzekeraar moet uitkeren, lager is dan bij ouderen. Terwijl verzekeraars er ook voor zouden kunnen kiezen om de premie voor iedereen gelijk te houden. Dat gebeurt niet omdat een verzekering met een voordeeltje - goedkoper! - makkelijker is aan te smeren dan een eerlijke.


En er is nog een bezwaar: bij een collectieve verzekering moeten vergelijkbare gevallen een vergelijkbare behandeling krijgen. Dat moet je beoordelen en wie moeten dat dan doen? Een bureaucratisch apparaat. Hebben we dat? Jawel, het UWV. Dat al jaren kampt met onderbezetting en nogal eens de kranten haalt met miskleunen.


Dus dan moet het helemaal anders, zou je zeggen. Maar hoe? Het is een ingewikkeld vraagstuk en ik denk niet daar eenvoudige oplossingen voor zijn.


Foto: Stephen Schiller via Flick onder Creative Commons