vrijdag 14 december 2012

Zinnen om in te lijsten

Aan het eenvoudige kader van deze liefdesgeschiedenis zonder veel verwikkelingen, zijn enige lotgevallen van de kamerverhuurster, van de overige commensalen en van buren opgehangen. Dat is ook allemaal stilstaande ellende.

Dit citaat komt uit een boekbespreking in de bundel Houten leeuwen en leeuwen van goud, van Willem Frederik Hermans.

Het gaat mij natuurlijk om het zinnetje Dat is ook allemaal stilstaande ellende. Zo precies doeltreffend en bondig, dat vind ik zeldzaam mooi. De zinsnede 'stilstaande ellende' komt niet vaak voor. En geef toe: u kent mensen op wie dat zinnetje van toepassing is. Een droevige gedachte? Misschien, maar toch ook geruststellend: het slaat immers niet op u.

Zinnen om in te lijsten worden vaker, maar spaarzaam, voorgesteld op Loket Diversen.

W.F. Hermans, Houten leeuwen en leeuwen van goud, uitg. De Bezige Bij, Amsterdam 1979, ISBN 90 324 0669 9.

dinsdag 23 oktober 2012

Bij de dood van Edison

De Koninklijke Bieb kwam met een krantenbericht van vandaag precies 81 jaar geleden, waarin gemeld werd dat Thomas Alva Edison overleden is.

Thomas Alva Edison ontdekte de diode. Wat is een diode? Een diode is een halve transistor, kun je zeggen. En transistoren zijn er in miljarden miljarden om u heen, in uw computer, uw telefoon, in de tv, de radio, de camera, de geluidsinstallatie, in bijna alles elektrisch.

(Edison was niet de eerste die het effect ontdekte, maar dat is een ander verhaal. Dat effect is, voor de liefhebbers: als je Het van + naar - aansluit, vloeit er stroom. Als je Het van - naar + aansluit, niet.)

Het bijzondere is dat Edison er helemaal niets in zag. Hij was op zoek naar een manier om de gloeidraad in lampen langer te laten meegaan. Hij verzon wel een toepassing, maar daar was op dat moment ook geen belangstelling voor.

Pas een 30 jaar later werd er een toepassing voor gevonden (radio), en pas nog weer 30 jaar later werd met diodes de basis gelegd voor het toestel dat uw en mijn leven heviger beïnvloedt dan wat dan ook: de computer.

Moraal: je moet je niet afvragen wat het nut is van wetenschappelijke uitvindingen. En dus ook niet wat het nut is van wetenschap, want er kan gemakkelijk een halve eeuw overheen gaan voordat er enig nut blijkt.

Daar moeten we bij zeggen dat Thomas Alva Edison een ondernemer was. Niks geen Professor in de Subsidieaanvragen, maar een bedrijfsleider op zoek naar manieren om zijn uitvindingen beter verkoopbaar te maken.

Waarmee niet gezegd is dat universiteiten geprivatiseerd moeten worden. Noch dat een hoogleraar niet zou mogen bijklussen. Wel: wetenschap moet, om de wetenschap. Net als kunst eigenlijk. L'art pour l'art - wie zei dat? La science pour la science, zeg ik - maar ik zal de eerste niet zijn.

foto: 6BN8 Vacuum Tube, door arbyreed onder Creative Commons licentie.

maandag 1 oktober 2012

Make Your Own USB-footswitch

laptop as dictaphone


Een Nederlandse vertaling van dit artikel vindt u hier

Of late, I get hired more often to do interviews. Which I record, using a digital recorder. I work out the interview in Word from the recording. I want the article to be a life-like representation of the subject's words. So before I start editing, I write down what was said, as good as literally. That means I have to pause, rewind an unpause the recording many times. Many many many times.

So I wanted to be able to continue typing in MS-Word, while operating pause/play and rewind on the mp3-player (which also runs on my laptop) with my feet. The idea is not new: the typewriter and the dictaphone have been among us for about a century. So I figured that something similar on my laptop would be a piece of cake.

I was wrong. Commercial dictaphone software starts at about 200 euro and comes with a separate word processor. Which I do not want. You have separate dictaphone machines from about 400 euro. Which I think is monkey business.

At which point it became a matter of honour. I had to find an affordable solution. And so I did. It cost me about a tenner on materials and a couple of hours of joyous tinkering.

But first, the software.

What didn't work

For starters, you need mp3-player software. Of which there is great abundance.

VLC Media Player supports all videoformats north of Tierra del Fuego, but it will hiccup when you hit pause/play. Which is tiresome to listen to. Exit VLC.

Realplayer and Winamp only obey commands if they are in focus, that is, if they are, of all the programs open on your computer, the one program that reacts when you type something on the keyboard. So from Word, you have to ALT-TAB to them, press a key combination, and ALT-TAB back to Word. That doesn't work. Exit Realplayer and Winamp.

Microsoft is not so bad

What remained was Windows Media Player. Most keyboards have a separate pause/play button. Media Player running in the background obeys to that button while you type in MS-Word. Good! The only problem was that Media Player doesn't have a keyboard shortcut for Rewind. The solution is a free plug-in called WMP Keys. Install, enable, and CTRL-ALT-B jumps back about 15 seconds or so. On most machines, CTRL-ALT is the same as the right ALT key. So that's two keys, not three.

This worked. To be able to press those buttons with my fingers while typing was a big step forward already. But I wanted a footpedal. After a lot of searching (good heavens, the amount of junk on the market aimed at nitwits with money to burn!) Lifehacker.com pointed me to this clip. That showed me the way.

So I bought a second-hand USB keyboard with player buttons, for € 2,50 at a local reseller's. Turned out to work right away, no conflicts. You can do four-handed typing with two keyboards on one machine (should you wish). Good!

So I opened the keyboard. You see a little circuit board, with a couple of micro-switches for the player buttons. Which one is play/pause is easy to see. You also see the keyboard matrix. If you take a good look, you'll understand how a keyboard works. If you want to know more about this, here is a nice tutorial.

All the other stuff for this project I had lying about: (jargon alert!) two foot-operatable double-pole double-throw momentary switches (single pole would do), a plate of aluminium and wood for the housing. It's sturdy, but it doesn't need to be water-tight. I never work on my laptop in the rain.

The Making Of, and the result, can be seen in the accompanying clip.

Does is work to your satisfaction?
Yes.
Totally?
Yes.
Really?
Yes, well, I'm thinking about a piece of software that automagically generates written text from the recording, but that's a different story.

Maak Zelf een USB-voetschakelaar

laptop als dictafoon


For an English translation of this post, please click here

De laatste tijd word ik regelmatig ingehuurd om interviews te doen. Die neem ik op met een digitale recorder, en de opname werk ik uit op m'n laptop. Het artikel moet de woorden van de geïnterviewde natuurgetrouw weergeven. Dus voordat ik ga redigeren en schaven, schrijf ik de opname vrijwel letterlijk uit, en dat vergt heel veel terugspoelen, stoppen, en hervatten.

Dus ik wilde in MS-Word kunnen blijven typen terwijl ik intussen op de mp3-speler, die ook op m'n laptop draait, de toetsen pause/play en rewind bedien, liefst met m'n voeten, zodat ik m'n handen vrij heb om door te kunnen typen. Het idee is niet nieuw: zowel typemachine als dictafoon bestaan al ongeveer een eeuw. Dus iets dergelijks, maar dan op m'n laptop, moest makkelijk kunnen. Leek mij. Maar dat viel tegen. Dictafoonsoftware bestaat, maar begint bij 200 euro en dan heb je een aparte tekstverwerker. Die ik niet wil. Of je hebt een los apparaat vanaf 400 euro. Dat is verlakkerij.

Daarmee werd 't een erekwestie. Ik moest en ik zou een betaalbare oplossing voor op m'n laptop.

Dat is gelukt. Een tientje materiaalkosten en een paar uur heerlijk knutselen.

Eerst de software.

Wat niet werkte

Om te beginnen heb je software nodig die mp3'tjes afspeelt. Die is er te kust en te keur.

VLC Media Player ondersteunt alle videoformaten ten zuiden van Tromsø, maar een mp3'tje hikt als je op pause/play drukt. Dat is vermoeiend luisteren, dus VLC viel af.

Realplayer en Winamp luisteren alleen naar commando's als ze 'focus hebben': als ze, van alle programma's die je open hebt, dat ene programma zijn dat reageert als je iets op het toetsenbord intikt. Dus vanuit Word moet je dan met ALT-TAB erheen, toetscombinatie indrukken, en met ALT-TAB weer terug naar Word. Dat werkt niet. Exit Realplayer en Winamp.

Microsoft is zo gek nog niet

Bleef over: Windows Media Player. Op de meeste toetsenborden heb je een aparte knop voor pause/play. Media Player reageert daarop terwijl je in Word werkt. Prima! Het enige probleem was nog dat Media Player standaard geen toetscombinatie voor terugspoelen (rewind) kent. De oplossing is een gratis plug-in genaamd WMP Keys. Installeren, aanzetten en met CTRL-ALT-B spring je een stukje terug. Op de meeste machines is CTRL-ALT hetzelfde als de rechter ALT-toets, dus dat zijn dan twee en niet drie toetsen.

Dit werkte. Het was al een hele vooruitgang dat ik tijdens het typen die knoppen met mijn handen kon bedienen. Maar ik wilde een voetpedaal. Na een hoop gezoek (lieve hemel, wat is er toch een enorme hoop rommel op de markt voor nitwits met geld te veel) kwam ik via het onvolprezen LifeHacker op dit filmpje. Dat wees me de weg.

Ik kocht een tweedehands USB-toetsenbord met player-knoppen (voor € 2,50 bij www.Hajo.nl). Dat bleek gewoon te werken, je kunt een extra toetsenbord inpluggen en dat werkt tegelijk met het ingebouwde toetsenbord van de laptop. De ene zit de ander niet in de weg. Mooi!

Dat USB-toetsenbord heb ik opengeschroefd. Dan zie je een printje. Daarop zitten microschakelaars voor de speciale toetsen. Welke dient voor Play/Pause zie je heel makkelijk. Op het printje zitten ook de contacten voor de keyboard-matrix. Als je goed kijkt, snap je meteen hoe een toetsenbord werkt. (Een volledige uitleg over de werking van een toetsenbord vindt u hier).

De rest van de spullen voor dit project had ik nog liggen: twee dubbel-om momentschakelaars voor voetbediening, een plaat aluminium en hout voor de behuizing. Het moet tegen een stootje kunnen, maar waterdicht hoeft het niet te wezen, want ik werk nooit in de regen op m'n laptop.

The Making Of, en het resultaat, ziet u in bijgaand filmpje.

Werkt het naar tevredenheid?
Ja.
Helemaal?
Ja.
Echt?
Nou, 't liefst zou ik die opname door een stuk software halen dat er automatisch tekst van maakt. Maar dat is een ander verhaal.

zondag 12 augustus 2012

Oldebroek Boem

Hadden we amper een Wereldoorlog weten te ontspringen, spoelt er allerhande springstof aan op 't strand. Wat moet je ermee? Nou, laten knallen natuurlijk! Het is gedaan, las ik in De Natuurkunde van 't Vrije Veld. Op de hei bij Oldebroek, in 1922. Loket Diversen dook in online archieven. En vond een tijdmachientje. Stap maar in.

"Met het oog op wetenschappelijke proefnemingen voor geluidsbepaling worden dezer dagen in de legerplaats Oldebroek groote massa's ontploffingsstoffen tot explosie gebracht. De ontploffingsstoffen zijn afkomstig van Duitsche, Belgische, Engelsche en Fransche mijnen, welke tijdens en na den oorlog aan onze kust zijn aangespoeld en door de artillerie werden gedemonteerd. Deze stoffen, welke tot zelfontlading kunnen overgaan en dan gevaar opleveren door ongewilde explosie, moeten worden opgeruimd.
Daarbij kunnen ze dienst bewijzen voor wetenschappelijke waarnemingen.
Vrijdagavond kwart over negen had de eerste ontploffing plaats. Toen is in de heide op 4.5 K.M. afstand van het kamp een hoeveelheid van 1000 K.G. tot ontploffing gebracht, die in wijden kring de bevolking van de Veluwe heeft opgeschrikt." 1)

Dat was een voorproefje, op 15 september 1922. De echte knal was zaterdag 28 oktober 1922.

"Vijfduizend kilogram perchloraat waren opgestapeld. De ontploffing werd tot stand gebracht door een electrischen draad. Een kolom vuur en rook schoot tot groote hoogte op en een geluid als een donderslag hield eenige minuten aan. Geen boom of plant binnen een radius van 150 meter bleef overeind. De kuil is thans een krater geworden van negen meters diepte". 2)

De inboorlingen waren evenwel nauwelijks onder de indruk. Een week later meldt het Nunspeets Nieuws- en Advertentieblad terloops:

"In Oldebroek zelf had de ontploffing het geluid als van een zwaar kanonschot. De schade in de omgeving moet gering zijn en wordt geschat op circa f 75, welke hoofdzakelijk door het breken van ruiten is veroorzaakt. Werd de eerste maal een gat in den grond geslagen van 3 M. diep, thans werd op dezelfde plek door de ontploffing een gat ter diepte van 8 M. geslagen." 5)

Acht en niet negen meter. Die internationale pers kan toch zó overdrijven! Ook toen al. Aan internale belangstelling ontbrak het echter niet:

"De wind woei Noord-Noord-Oost en de ontploffing werd gehoord nabij Utrecht, op een afstand van 70 mijlen. Luisteraars in Engeland hebben evenwel niets van de ontploffing vernomen. Ook te Parijs stonden duizenden belangstellenden te wachten op het geluid der ontploffing doch niets werd gehoord." 2)

Dat de knal niet in Engeland werd waargenomen, was jumping to conclusions:

"Door middel van een hoogeweerstand microfoon heeft het laboratorium van het Arsenaal van Woolwich een juist beeld gekregen van de ontploffing te Oldebroek, waarbij de Nederlandsche geleerden wenschten vast te stellen hoe wind en temperatuur inwerken op de voortplanting van het geluid. De geluidsgolven hadden 21 minuten noodig om Londen te bereiken." 3)

Sapristi, een mooie waarneming! De hemelsbrede afstand tussen de hei bij Oldebroek en Woolwich kunnen we googelmapsen: iets meer dan 417 kilometer4). Geluid gaat met een snelheid van ongeveer 340 meter per seconde, dus zeg een kilometer in drie seconden, dus 20 kilometer in een minuut, dus in 21 minuten... 420 kilometer! Ça frappe comme une bus, mon brave!

Het Vaderland meldt nog meer:

"De correspondent van de N. R. Ct. te Brussel meldt dat het Belgische Meteorologische Instituut op uitgebreide schaal maatregelen had getroffen om te luisteren naar de ontploffing van Zaterdagmiddag te Oldebroek. In Brussel hebben de vijftien op verschillende punten der stad of in de omstreken opgestelde waarnemers niets gehoord; ook in Antwerpen is niets waargenomen.
Daarentegen wordt uit Nyvel wel een gunstig resultaat gemeld; men heeft daar (op ongeveer 30 KM ten Zuiden van Brusssel) de ontploffing zeer duidelijk waargenomen. 3)

Uit het raampje van onze tijdmachine zien wij mannen met bolhoeden en hoge boorden, in parken, op pleinen, op daken, de handpalmen achter de oorschelpen, de blik verwachtingsvol naar het noorden gericht. Van om de hoek klinkt een schilderij van René Magritte.
Dus wel in Utrecht, níet in Antwerpen (172 km) Brussel (208) of Parijs (470), maar weer wel in Nijvel, op 233 km van Oldebroek. Vreemd!

De man die het allemaal georganiseerd had was Professor Van Everdingen, toenmalig hoofddirecteur van het KNMI. Hij spreekt van een stiltegordel van zo'n 100 kilometer breed, en daarbuiten een gebied van abnormale geluidsvoortplanting. Geluid dat schuin naar boven ging moet zijn teruggekaatst naar de aarde. Maar hoe dat precies gebeurde wist ook Van Everdingen niet eenduidig te verklaren.

Zijn commentaar was zo uitvoerig dat de Sumatra Post het in twee delen publiceerde, op 11 en 12 december 1922. Loket Diversen geeft de tekst hieronder integraal weer, met reden. Aan een linkje hebt u waarschijnlijk niet genoeg. (Het KB-krantenarchief is meer geschikt voor onderzoekers, minder voor bloglezers. Wij maken het u makkelijk.) Ten tweede is Van Everdingen een bètawetenschapper die ook goed schrijft. Vast een gymnasiast: wis- en natuurkunde, én Grieks en Latijn. Proef zijn taal. Merk hoe kalm, to-the-point en begrijpelijk hij zijn verhaal doet. Last but not least: wat Van Everdingen hier doet is hypermodern! Op een openbaar platform maakt hij inzichtelijk waarom de proef belangrijk is. Hij deelt kennis met eenieder die er kennis van wil nemen. In 1922. Het is de Public Library of Science avant la lettre.

In het eerste deel leest u over de reactie van omwonenden, de invloed van wind, en wat er in luchtlagen plaatsvindt. Klik om het eerste deel te lezen.

In het tweede deel leest u hoe de organisatie van zo'n internationale waarneming in zijn werk ging, en hoe de wetenschap te werk gaat om het verschijnsel te verklaren. Klik om het tweede deel te lezen.

Wetenschap komt niet na één nachtje slapen. Twee maanden later, in februari 1923 meldt de Nieuwe Tilburgse Courant dat alle waarnemingen nu verzameld zijn. Het resultaat is spectaculair:

"Uit Parijs wordt aan de N.R.Ct. geschreven: Hier was al dadelijk levendige belangstelling voor het experiment der ontploffing van 28 October. In Frankrijk heeft de heer Maurain, directeur van het instituut van Natuurkunde te Parijs, de resultaten verzameld. In de meeste landen zijn alle nu bekend. Ze bevestigen (..) het voorkomen van stille- en verre geluidsgordels. Die, waarin de ontploffing rechtstreeks om de plek daarvan werd ondervonden, was betrekkelijk nihil. Volgens de richting wisselt zijn uitgestrektheid tusschen de 20 en 70 K.M. Daaromheen heeft men een stilte-gebied geconstateerd tot op zijn minst 189 of 200 K.M. en verder op een nieuwe gehoorszone, waarvan men niet kan zeggen, dat ze aaneensluit, daar de stellige waarnemingen hiervoor te gering waren, maar die zich bijna in alle richtingen heeft uitgestrekt tot op ontzaglijke afstanden; Zuidwaarts in Frankrijk tot 600 KM (omstreken van Dijon) in Engeland tot op 700 KM, in Schotland (730), Oostenrijk (bijna 900), bij Bremen (ongeveer 200) en bij Berlijn (tegen de 500). België lag bijna geheel in de stiltegordel, slechts in het Zuiden is de knal gehoord." 8)

Kanongebulder heb ik nooit gehoord, maar nog steeds worden er mijnen uit de Schelde gevist en is de bodem rond Verdun vergeven van granaten. Na WO II is er net zo'n proef gedaan in Helgoland, maar of de verklaring voor de stiltegordel en de hoorbaarheid daarbuiten ooit sluitend is gemaakt, weet ik niet. Ook in 1969 wist Minnaert het nog niet zeker. 9)
Waarom is deze proef daarna nooit overgedaan? Het moet niet zo moeilijk wezen. Ballonnetjes tjokvol elektronica in de lucht, een flash mob waarnemers, Twitter (#bigboom) en geotagging om de waarnemingen te bundelen. Van Everdingen zou zijn vingers hebben afgelikt bij ons moderne instrumentarium.
Op zoek naar illustraties voor dit artikel vond ik - misschien - een antwoord op die vraag. Gecontroleerde grote ontploffingen na WO II waren meestal kernproeven. Het bovenste plaatje is een legpuzzel voor kinderen, van China's eerste kernbom, 16 oktober 1964. Bewijzen kan ik het niet, maar als ik kernbommengeneraal was, dan zou ik geen civiele wetenschappers uitnodigen bij mijn experimenten. Daar komt maar gedonder van.

bronnen

1) Ontploffingen te Oldebroek, Nieuwe Tilburgse Courant, 19 september 1922.
2) REUTER-TELEGRAMMEN UIT DE STRAITS-BLADEN. (Vertaling van Aneta.) Londen, 29 Oct. 1922, Het nieuws van den dag voor Nederlansch-Indië, 7-11-1922.
3) DE GELUIDSPROEF TE OLDENBROEK, Het Vaderland, 31-10-1922, Ochtend.
4) Google Maps distance calculator. Oldebroek is 52.418661, 5.967960, Woolwich is 51.496111, 0.068056.
5) Streekarchivaat Noordwest-Veluwe, Nunspeets Nieuws en Advertentieblad, 4-11-1922 p.2.
6) De Sumatra Post, 11-12-1922, Medan, jaargang 24 nummer 287.
7) De Sumatra Post, 12-12-1922, Medan, jaargang 24 nummer 288.
8) Nieuwe Tilburgse Courant, 13-02-1923, jaargang 45 nr 8593
9) Abnormale hoorbaarheid op zeer grote afstanden, in De Natuurkunde van 't Vrije Veld, deel 2, Marcel Minnaert, via DBNL.
foto: Successful Explosion of First Atom Bomb in China, uit Thomas Fisher Rare Book Library, University of Toronto, Toronto, Ontario Canada, licentie Creative Commons
Het lettertype van de citaten is Goudy Bookletter 1911, een Google Web font ontworpen door Barry Schwartz naar Kennerly Old Style van Frederic Goudy.

zondag 29 juli 2012

Hoezo natuurkunde?

Neem bijvoorbeeld de proef van Millikan. Oliedruppels zweven tussen twee condensatorplaten. Of neem de constante van Planck of Boltzmann. Het werd behandeld bij natuurkunde, maar wat het met natuur te maken had? Niemand die het me overtuigend kon uitleggen. Totdat ik kort geleden voor het eerst hoorde van De Natuurkunde van 't Vrije Veld, van Marcel Minnaert. DBNL, de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren, heeft namelijk (al enige tijd geleden) de eerste druk van alle drie de delen integraal online gezet.

Ik las één paragraaf en was op slag verkocht. Dit moest ik hebben. De nieuwprijs, 200 euro voor een herdruk uit 1996, is buiten proportie, maar gelukkig vond ik via boekwinkeltjes.nl een keurige editie van rond 1969, gebonden, in prima staat, voor een schappelijk bedrag. Een weekje later had ik het in huis.

Sindsdien is mijn bewondering voor wijlen Marcel Minnaert aan het uitdijen. Net als het heelal, zeg maar. Ik ben natuurlijk laat met deze ontdekking, maar dat maakt de schat aan natuurverschijnselen, waarnemingen en proefjes niet minder indrukwekkend. Integendeel. Bij elk onderwerp geeft hij meetinstrumentjes die je zelf kunt maken - alleen dat al vormt een geweldige bron van doorzicht en inventiviteit. De opbouw is praktisch: hoofdstukken opgedeeld in paragrafen, met een kop en een staart. Je kunt het van begin tot eind lezen, maar als naslagwerk is 't ook prima bruikbaar. Het notenapparaat is rijk, kort en bondig onderaan de pagina, zoals het hoort. De illustraties, duidelijk en ook wel grappig, maakte Minnaert zelf. En verder is de tekst verfraaid met toepasselijke citaten uit poëzie en literatuur. Een encyclopedisch werk. Van een homo universalis.

De eerste druk, drie delen, verscheen tussen 1936 en 1939. Herdrukken herzag Minnaert zelf, maar een enkele stoomtrein ter perfecte illustratie bleef staan, evenals het kanongebulder op het slagveld van WO I, omdat daar aantoonbaar geen regen van kwam. Vliegtuigstrepen in de lucht kwamen erbij, en kleding in plaatjes werd gemoderniseerd. De dames hieronder meten de snelheid van wolken, links in 1939, rechts in 1970.

Wolkenland

Ik wilde eigenlijk beginnen in het tweede deel met het hoofdstuk over elektriciteit, want daar heb ik voor doorgeleerd. Maar ik werd afgeleid, eerst door geluidsverschijnselen en vervolgens raakte ik totaal verslingerd aan het hoofdstuk Wolkenland. Wolken hebben oorzaken en gevolgen, spelen rollen in taferelen. Ik heb het uitgespeld, sommige stukken herhaaldelijk. Ik denk dat ik er nu een beetje meer van begrijp, maar hoe meer je weet, hoe meer je weet dat je nog niet veel weet. Aan de andere kant is een ontegenzeggelijk voordeel dat ik wolkenluchten nu altijd met aangename verwondering bekijk, zelfs als er regen uit valt.

Minnaert bespreekt natuurverschijnselen. Daarom heet het natuurkunde. Wist u dat je luchtvochtigheid kunt meten met een lange blonde haar of met een haverkorrel? Of dat er in de jaren 20 op de hei bij Oldebroek 5000 kilo springstof tot ontploffing kwam, en dat de knal is waargenomen in Oostenrijk, bij Dijon en Nijvel, niet in Brussel, Antwerpen en Den Bosch maar weer wel in Londen en Ede? Is dat niet merkwaardig?

Nog iets: elke puber vraagt zich wel eens af waar wiskunde eigenlijk goed voor is. Minnaert laat talloze toepassingen zien. Belangrijker: hij zet aan tot nadenken over verschijnselen om je heen, en wijst je de weg in hoe je dingen kunt meten. Dat heeft blijvende waarde. Ik begrijp niet waarom er op de middelbare school niet meer uit deze boekjes geput werd of wordt. Ik snap heus wel dat je met kennis van de haverkorrel-hygrometer niet direct binnen bent bij de R&D-afdeling van ASML. Maar vaardigheid in methodisch onderzoek kun je ook opdoen met een kompasje van vijf euro; je hebt er niet meteen een deeltjesversneller voor nodig, of zelfs maar een computer. Wel verwondering en vernuft. Deze boekjes doen het voor, op een hele aanstekelijke manier.

Ik ben van mening dat de Natuurkunde van 't Vrije Veld onsterfelijke aandacht verdient. Gelukkig staat de complete reeks online, maar verder heb ik het tij tegen. Bibliotheken voeren het af naar magazijn of stortkoker, ThiemeMeulenhoff geeft het niet meer uit, bol.com vraagt een woekerprijs.

Maar het is veel te leuk om vergeten te raken. U hoort nog van mij.

bron: dbNl, digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren.
foto: measuring angles, door Nathan & Jenny onder Creative Commons

vrijdag 13 juli 2012

Monitorstandaard

Lange dagen achter m'n monitor in een verkeerde houding begonnen last te geven, dus ik zocht een geschikte monitorstandaard. Die was niet te vinden. Kant-en-klare monitorstandaards zijn er alleen in de varianten schreeuwend duur, foeilelijk, of beide.



Zo'n probleem heb je nooit in je eentje. En inderdaad, op Lifehacker.com vond ik een goed idee: vier kastpootjes en een plankje. Alleen wel van Ikea. Daar kom ik zeer ongaarne, maar dat hoefde ook niet.

Enfin, het resultaat ziet u in het filmpje hiernaast. Het werd iets meer werk dan even vier pootjes tegen een plankje schroeven, maar het was heerlijk ontspannend om te doen en de voldoening als 't ook echt mooi wordt is ongeëvenaard.

En, niet onbelangrijk: met deze opstelling werkt het merkbaar prettiger.

vrijdag 15 juni 2012

Beleefd of onbeleefd, that's the question

Het genootschap Onze Taal twitterde deze week:

#Oproep: vind je dat Nederlanders beleefder zijn als ze Engels praten? Reageer via Facebook of mail raymond@onzetaal.nl.

Niet geheel toevallig zag ik dat @FrancisVertaalt per mail op deze oproep had gereageerd. Evenmin toevallig weet ik dat zij er verstand van heeft, dus het leek mij aardig om haar reactie hier te publiceren. En dat mocht:

@OnzeTaal stelt een interessante vraag die ik mezelf ook weleens gesteld heb: zijn Nederlanders beleefder wanneer ze Engels spreken?

Mijn indruk is echter dat dit niet het geval is. Ik heb een aantal jaren in een Engelstalige omgeving gewoond, en daarbij vaak te maken gehad met non-native speakers, onder wie ook Nederlanders. Daarbij viel me op dat Nederlanders soms (nog) veel directer zijn in het Engels dan in hun eigen taal. Volgens mij komt dat doordat je vaak de nuance van je eigen taal mist wanneer je een andere taal spreekt, en het daardoor wat lastiger kan zijn om dingen op een subtiele of diplomatieke manier over te brengen. Die directe benadering kan door Engelsen als onbeleefd ervaren worden, door Amerikanen trouwens minder.

En hoe beleefd komen we eigenlijk over? Ik denk toch wat minder dan we misschien denken. Brits Engels is in zijn algemeenheid al een veel indirectere taal dan het Nederlands, er wordt veel meer tussen de regels door gezegd, en je wordt wel geacht de boodschap op te pikken. Wij Nederlanders doen dat over het algemeen heel anders. Engelsen zijn ook meesters in het gebruik van 'understatements', en bedoelen dingen vaak heel anders dan de nietsvermoedende buitenlander denkt. Een leuk overzicht hiervan vind je hier.

Verder denk ik dat Nederlanders zich minder bewust zijn van uitdrukkingswijzen die in het Engels als normaal ervaren worden. Het Engels is van nature letterlijk doorspekt met 'please', 'thank you' en 'I'm sorry', en dat wordt door ons Nederlanders soms als wat overdreven ervaren. Een subtieler verschil is te vinden in het verschil in intonatie. Die kan ook een rol spelen in de ervaring (van Engelsen) hoe beleefd je overkomt. Het Engels is veel zangeriger, kent veel meer hoogte- en laagteverschillen dan het Nederlands. Een Nederlander die Engels spreekt, is ongeacht zijn of haar uitspraak vaak toch herkenbaar aan de monotonie van de spraak. Dat kan bij Engelsen overkomen als ongeïnteresseerd, en dus wat minder beleefd. ’t Is maar een weet.

@FrancisVertaalt Engels en Duits naar Nederlands. Haar echte naam is Francis van Stokkom, ze 'doet' o.a. ondertitelingen voor TV-series en DVD's en dat is een vertaalvak apart.

Foto: detail van Rudeness in profile, door ClayGiraffe onder Creative Commons licentie

maandag 14 mei 2012

Toshibaatje

M'n Toshibaatje, begin 2007 gekocht, nou daar had ik altijd prima mee gewerkt maar de laatste tijd kreeg-t-ie kuren met z'n scherm. Dat je plotseloos van die psychedelische patronen ziet, weet je wel? Nou heb ik 20 jaar in de hardware gewerkt, dus ik ben daar niet bang voor. Beetje tikken hier, beetje knijpen daar, en jaar hoor, dan floepte-n-ie obbe gément wel weer op normaal.

Maar dat werd dus de laatste weken steeds gevoeliger, weet je wel? Dus ik dat ding opengeschroefd. Kijken of je een contactje kunt schoonmaken of zo, dat werk. Nou ja, dat lukte wel, maar om 'm echt helemaal open te krijgen moest ik geweld gebruiken, en nou ja, met geweld naai je 'n ezel, heb ik geleerd van die jongens op de zaak.

Dus ik dat ding weer dichtgeschroefd. En nu moest ik 'm dus echt in één stand zetten en dan onderaan knijpen waar de kabels het scherm ingaan. Dus ik was al aan 't kijken voor een nieuwe, ja want hij is vijf jaar en dat is gewoon oud, voor een laptop. Dus dat moest sowieso binnenkort gebeuren.

Maar gister had ik effe tijd, ik denk nou la'kis kijken of ik d'r een service manual van kan vinden. Nou, dat vind je dus nergens, maar toen zat ik zo 's te kijken bij de known hardware problems, zie ik daar ineens een screenshotje van, nou, echt ek-zákt datzelfde probleem als wat ik had, weet je wel? Staat erbij: download version 6.811 or higher. Dus ik dat doen, lel van een download! Wel 200 MB of zo. Maar de installer was met een minuutje gepiept.

Dus wat denk je? Hij doet 't weer! Hij heeft er nog wel een klein beetje last van, maar echt veel minder dan eerst. Toch gek toch? Leek gewoon echt een hardwareprobleem, maar blijkbaar kunnen ze die aansturing dan softwarematig toch nog zo oppeppen dat-ie 't weer doet.

Nou en daarom denk ík van, de volgende keer, doe mij maar weer een Toshibaatje. Die mentaliteit weetjewel, dat level service zeg maar, dat snappen ze in Europa gewoon nog veels te weinig. Daarom zijn ze in Spanje ook één op de vier werkeloos. Ja hallo, de hele tijd maar manjana manjana, dan kán toch ook niet goed gaan?

maandag 16 april 2012

Antiek & Curiosa

Antiek & Curiosa "De Optimist"

"Wat je ermee doet mag je helemaal zelf weten. Die stukken muur doen het bijvoorbeeld hartstikke leuk als tuinornament, maar vrienden van ons hebben ze op de eetkamertafel. Met kaarsen erop, als ze eters krijgen. Een conversation piece, nou echt fan-tas-tisch! "

Styling: Medea Kolenbrander & Anthony Modderkolk

woensdag 11 april 2012

Vandalisme in de bieb

niemand soldaat, vrijheid en nog eens vrijheid ███████████. Er zat een kuiltje in twee onderliggende bladzijdes, zo furieus was de zwarte balpen gehanteerd. En dik papier hoor, niet van die bijbelvloeitjes.

Dat is het risico met bibliotheekboeken, dat ze gevandaliseerd zijn. In de Openbare te Den Haag doolde ooit een labiele geest die romans van commentaar voorzag. Dan stond er bijvoorbeeld NIETS VAN WAAR!!! dubbel onderstreept in de kantlijn bij een waarheid als een koe, of een sardonisch Ha ha! in blauwe balpen bij iets dat helemaal niet lachwekkend was.

De verminkingen zijn er in gradaties. Over bescheiden potloodstreepjes in de kantlijn val ik niet. Hele alinea's bibberig met potlood onderstreept ontlokken een zucht, maar meer niet. Maar zo'n zwarte balk doorsteekt een grens.

Ik bladerde verder. De woordenverkrachter had op meerdere plaatsen toegeslagen. Kom binnen, ████████ zag ik; ███ ja, verderop en tenslotte Sideria! Een priester ███████████!. Het uitroepteken was nog net te onderscheiden.

Ik werd er verdrietig van. Welke verknipte zielepoot doet zoiets, juist in zo'n prachtig geschreven boek? Mijn leesplezier was vergald. Ik markeerde de geschonden bladzijden met Post-its en bracht het half gelezen terug. Ik wees de man die het innam op de schade. Hij bedankte me omstandig. (Dankzij Youp begint tegenwoordig iedereen aan gene zijde van een balie bij voorbaat al te kruipen - dat hoeft nou ook weer niet, mensen!) Vervolgens reserveerde ik dezelfde titel opnieuw. Ik wilde het toch lezen.

Anderhalve week later stond mijn reservering klaar. Mijn hoop op een nieuw of zelfs maar ongeschonden exemplaar vervloog echter subiet toen ik het uit de kast pakte. Het was hetzelfde ding dat ik had ingeleverd. Er was iets geprobeerd met radeergum maar de schade was nog even ernstig.

Niet lang daarna kwam ik bij iemand die het complete werk van deze schrijver in de kast had staan. Die eerste zin had ik snel gevonden en toen begreep ik het. En o wonder, twee dagen later vond ik een keurig exemplaar, tweedehands, voor twee euro. Er hoort te staan, respectievelijk:

vrijheid en nog eens vrijheid godverdomme; Kom binnen, goddorie; God ja en Sideria! Een priester godverdomme!

Het geeft wonderlijke voldoening dit rijtje zo hersteld te zien. Alsof ik een Undo-knop voor dat vandalisme gevonden heb. Denk het in Vlaams accent, dan is het nog mooier.

Er zijn mensen die nu met gesloten mond de onderkaak tegen het strottenhoofd trekken en dan wat zuinigjes 'tuttuttut' of 'puppuppup' murmelen. Dat moet dan maar. Wetenschappelijk is bewezen dat vloeken pijn verzacht. Waarom zouden wij onnodig lijden? Vloeken is een wezenlijk onderdeel van taal, en taal moet vrij zijn anders blijven we nergens.

Geniet van taal en vloek met de juiste mate. En daarmee basta, godverdomme!
de citaten in dit artikel zijn afkomstig uit De Verlossing van Willem Elsschot, ISBN 90-253-1145-9.
Dit stukje verscheen eerder op 11-11-2010, maar zonder titel.

dinsdag 13 maart 2012

Harry & Ophelia overwinteren in Nederland

Als u in of om Utrecht woont en uw ogen niet in uw zak heeft, dan zou u ze kunnen kennen, Harry en Ophelia. Ze wonen nog steeds op hetzelfde nest, vlak bij het Weiland met de Eerste Lammetjes.

Dit stripje verscheen al eerder op Loket Diversen, maar we vinden het zonde om het bij die ene keer te laten.

zondag 19 februari 2012

Recensie: De Datameesters van Stephen Baker

Zit u weleens privé te internetten in de baas z'n tijd? Maakt u trouw gebruik van uw bonuskaart? Blogt, twittert, faceboekt of hyvet u? Hebt u ook geen idee op welke partij u moet stemmen? Hebt u zich weleens afgevraagd waarom ze die Breivik niet hebben zien aankomen? Maakt u zich zorgen over de zorg voor u, later als u oud en behoeftig bent? Lonkt u weleens naar een datingsite?

Als u een of meer van deze vragen met ja kunt beantwoorden, dan is De Datameesters van Stephen Baker een boek voor u.

Wat u allemaal doet op uw computer en uw mobiel, waar u verblijft en wat u koopt wordt geregistreerd. Die gegevens worden verzameld, verhandeld, verder bijeengebracht en dan vooral langs alle kanten geanalyseerd. Wat daar zoal mee mogelijk is wordt in De Datameesters haarfijn en soepel leesbaar uit de doeken gedaan.

De oorspronkelijke versie, The Numerati, verscheen in 2008. Dat is al een aardig tijdje terug en de ontwikkelingen gaan heel snel. Het is daarom een goede zet van de uitgever dat Baker, in samenwerking met vertaler Joost Mulder, voor de Nederlandse editie een aantal zaken heeft toegevoegd en up-to-date gemaakt. Om een idee te geven: de dood van Osama Bin Laden staat erin (daarover straks meer), Twitter en Facebook worden genoemd maar niet Zuckerbergs jongste streek, face tagging (juni 2011).

Het is buitengewoon interessante materie. U bent in 7 hoedanigheden onderwerp van analyse, namelijk als Werknemer, Klant, Kiezer, Gebruiker van Social Media, Terrorist, Patiënt en als Minna(a)r(es).

U bent Werknemer, stuurt e-mail, deelt agenda's met collega's en surft op het web. Die massa gegevens van u en uw collega's kan en mag uw werkgever analyseren. De datameesters, wiskundigen, computerwetenschappers, leggen patronen bloot in die datamassa. Psychologen en antropologen duiden die patronen. Sociale netwerken binnen het bedrijf worden in kaart gebracht, van groepen werknemers worden modellen gemaakt. Zo'n model is een stel vaardigheden met een aantal contacten, misschien met ups en downs in de productiviteit gedurende de dag en de week. Bij IBM is het praktijk en leidde het ertoe dat standaardwerk werd opgesplitst in standaardtaken, verder opgesplitst en zoveel mogelijk overgeheveld naar lagelonenlanden.

Is dat erg? Het heeft ook goede kanten. Als onze vaardigheden en ons netwerk, oftewel onze waarde voor het bedrijf, objectief in kaart zijn gebracht, kunnen we gemakkelijker jobhoppen naar een baan die goed bij ons past. Blije werknemers zijn veel productiever. Managers die louter commanderen zullen het moeilijk krijgen - tenzij je ze matcht met mensen die niets liever doen dan commando's opvolgen.

Albert ziet u

Voor uw gedrag als Klant geldt iets dergelijks. Albert Heijn weet tot in detail wat u wilt en hoe u reageert op bonusaanbiedingen. Maar wilt ú mail met de boodschap 'Je favoriete chocopasta is deze week in de bonus'? Ik niet. Dat mijn vrouw me naroept 'vergeet de eieren niet' vind ik best, maar als mijn winkelkarretje dat tegen me roept als ik per ongeluk zonder eieren richting zelfscanner ga, dan vlucht ik subiet zonder boodschappen de winkel uit. Dat snapt Albert. Dus hij doet geen enge dingen, zelfs al zijn ze technisch heel goed mogelijk. Althans, hij doet ze ongemerkt. Lees zelf maar.

De algemene teneur van De Datameesters is dat "ze" weliswaar veel meer van u weten dan u misschien denkt, maar dat "ze" tegelijk ook heel goed begrijpen wat de beperkingen van die wetenschap zijn.

Het hoofdstuk over de Kiezer gaat louter over de situatie in de VS, waar pakweg 250 miljoen kiezers keuze hebben uit twee partijen - veel overzichtelijker dan in Nederland. Toch is ook in de VS de zwevende kiezer een felbegeerde maar tamelijk ongrijpbare prooi. (Op trouwe kiezers maakt niemand jacht.) De datameesters proberen zwevende kiezers zo goed mogelijk in te delen in stammen, en vervolgens moeten campagnestrategen uitdenken wat het beste aanslaat bij die stammen. Obama is dat aardig gelukt, maar het tij kan keren om de gekste dingen.

Op de Terrorist krijgen de datameesters ook maar moeilijk vat. Het Amerikaanse National Security Agency (NSA) is één van de drijvende krachten in de War on Terror. (Ter wille van deze overheidstak zijn uw persoonsgegevens daar bekend zodra u een vlucht naar of via de USA boekt - en ook hoe u betaald hebt en of u halal wenst te eten tijdens de vlucht.)

Maar de NSA lijdt aan brain drain: wiskundig toptalent wordt actief weggezogen door de IBM's, de Googles en de Goldman Sachsen. En tot overmaat van ramp durft de Amerikaanse overheid sinds 9/11 geen buitenlanders meer aan te nemen voor zaken van nationale veiligheid. Knappe koppen uit India, China, Japan, Europa gaan naar het bedrijfsleven.

Een andere oorzaak is dat je de betekenis van de patronen in bijvoorbeeld Arabische datamassa's niet kunt begrijpen zonder kennis van de Arabische cultuur. Die computers zijn hooguit een hulpmiddeltje. Je moet weten wat de situatie ter plaatse is en dat is mensenwerk1. Obama begreep dat. Zo heeft hij Bin Laden te pakken gekregen.

Vals-positieve terroristen

Het probleem met die modellen, aldus de datameesters zelf, is dat ze alleen werken voor grote groepen mensen. Stel je risicoprofielen op aan de hand van bekende terroristen en laat je die los op een populatie, dan krijg je gigantisch veel vals positieven. Dat werkt een zucht naar meer gegevens over ons in de hand, maar of die dan beter resultaat opleveren kan niemand beloven. Dus verstandig beleid blijft bitter hard nodig. Niemand wil een bewakingsmaatschappij die er desondanks niet in slaagt ons te beschermen.

Dan hebben marketeers het heel wat makkelijker, met al die mensen die Twitteren en Bloggen over hun bed- en wc-geheimen. Wat de klant wil is snel, gemakkelijk en betrouwbaar in kaart te brengen, dankzij social media. Targeted advertising en search engine optimisation gingen hand in hand en wat gebeurde er? Je kreeg spamblogs, bol van de advertenties en populaire zoektermen, die optimaal voldeden aan je zoekopdracht, maar die je helemaal niet in je zoekresultaat wilde zien. De menselijke gegevens raakten vervuild. Dus de datameesters moeten middelen verzinnen tegen de spam. Het is ook altijd wát.

Wat u invult op datingsites is echter meestal wel betrouwbaar. En omdat wij dat blijkbaar massaal doen, is de matching ook best goed, zoals Baker aantoont in het hoofdstuk over de Minnaar. Al kun je op papier nooit voorspellen of het klikt.

En er zijn ook doorbraken. Als u wilt, kan uw huisarts over niet al te lange tijd een signaal krijgen als u de vroege symptomen van Alzheimer begint te vertonen, nog voordat u zelf ook maar iets in de gaten krijgt. In het hoofdstuk over de Patiënt schetst Baker mogelijkheden, maar ook mankementen.

Baker schrijft uitgesproken vlot en populair en de vertaling komt, zoals het hoort, niet als vertaald over. Baker heeft een heel regiment wetenschappers geïnterviewd en van al die mensen krijgen wij steevast ook haarkleur en stijl van kleden te lezen. Hij is zeer scheutig met sappige voorbeeldsituaties. Dat neigt zo nu en dan naar bladvulling, hij zou soms best wat rapper zijn punt kunnen maken. Maar dat zijn allemaal kleine zaken die moeiteloos wegvallen tegen het enorm hoge gehalte aan prikkelende informatie in dit boek.

Titel: De Datameesters. Hoe onze gegevens in ons voor- en nadeel worden gebruikt.
Auteur: Stephen Baker
Uitgever: Maven Publishing, Amsterdam
Paperback, 319 pagina’s, EUR
ISBN: 9789490574307

1. Mocht u meer willen lezen over dit onderwerp: in See No Evil vertelt voormalig CIA-agent Robert Baer hoe inlichtingenwerk ter plaatse in het Midden-Oosten en rond Tsjetsjenië sinds midden jaren '80 door de Amerikaanse regering steeds verder werd afgeknepen en tenslotte niets meer waard was. (terug)

woensdag 18 januari 2012

Wat kunst is


Kunst komt vanzelf uit de mens, dus kunst zal er altijd zijn. Maar wat is kunst? Na drie decennia weet ik het.

'Kunst is kunst als er kunst op staat, zegt mijn vader'. Het was mijn vriend Bas die dit zei. Zijn vader was (en is) kunsthistoricus van naam, en de kijk van kenners moet je onthouden. Dus dat heb ik gedaan.

In de vele jaren daarna zag ik dat het inderdaad zo werkt. Wie zich kunstenaar noemt kan eender wat voor werk afleveren, dat kunst noemen, en daarmee is het kunst. Meer is niet nodig.

Maar wat voldeed aan deze definitie sprak mij lang niet altijd aan. Soms zag ik pure verlakkerij die kunst heette. Rode uilenbrillen met bijpassend schoeisel waren er in extase van. Het zong zich los van het introspectief-realistisch wereldbeeld, zeiden ze, het was een inversie van de postmoderne vormentaal. Maar ik vond er niets aan.

De definitie van Bas zijn vader was dus wel bruikbaar, maar onbevredigend. En wat ik erover op school had geleerd was al niet beter. Het leerboek Literaire Kunst van H.J.F.M. Lodewick betoogt eerst omstandig dat een definitie van kunst onmogelijk is, om die vervolgens natuurlijk toch te geven:

Kunst is het scheppen van een nieuwe, een geïntensiveerde werkelijkheid, die ons overtuigt en ontroert, en die blijvende waarde bezit.

Let op het herhaalde onbepaalde lidwoord: een nieuwe, een geïntensiveerde werkelijkheid. Hier wordt in het duister getast. Een goede actualiteitenrubriek voldoet aan deze definitie en toch is dat geen kunst. Kunst is bovendien onderhevig aan mode, dus blijvende waarde is er vaak niet. Nog een, uit Algemene Muziekleer van Theo Willemze:

Kunst is: iedere uiting van de mens om wat in zijn geest aan adeldom leeft op zodanige wijze zintuiglijk waarneembaar te maken dat kan worden aangenomen dat door middel van deze uiting bij een medemens een overeenkomstige gemoedsbeweging of geestvervoering kan worden teweeggebracht.

Adeldom? Bekijk een willekeurige Jan Steen: ziet u ergens adeldom? Overeenkomstige gemoedsbeweging? Even denken. Soms, jazeker. Maar meestal weten we niets over de zieleroerselen van de kunstenaar en vaak is dat maar goed ook.

Nu moet u niet denken dat ik deze auteurs misprijs. Lodewicks boek is een toverdoos van tekstuele stijlfiguren, en in Willemze staat echt alles voor iedereen die muziek maakt en iets over de theorie wil leren. Algemene Muziekleer en Literaire Kunst zijn niet voor niets standaardwerken geworden.

Maar de pen is nondedju toch zeker machtiger dan het zwaard? Waarom is een goede definitie van kunst dan zo moeilijk? Het is altijd blijven knagen. Totdat ik kort geleden weer eens iets van Reve las, om bij te komen van de teksten die ik beroepshalve verstouw. Ik ervoer een schok van herkenning toen ik las:

Kunst is gestileerd menselijk handelen (of een product daarvan), dat een ontroering teweegbrengt.

Deze mag ingelijst, wat mij betreft. Kort en bondig de spijker op zijn kop. Reve, volksschrijver, neemt het oordeel uit handen van de kunstenaar (en zijn groupies) en laat het over aan u en mij. De drie ingrediënten zijn essentieel: menselijk handelen, stilering en ontroering. Doet het u niets? Dan is het geen kunst.

Hier kunnen we mee verder.


bronnen:
Literaire Kunst, H.J.F.M. Lodewick, uitgeverij Malmberg, Den Bosch, 41ste druk p. 7. Dit boek staat in zijn geheel online in de Digitale Bibliotheek der Nederlandse Literatuur.
Algemene Muziekleer, Theo Willemze, uitgeverij Het Spectrum, Utrecht, 11de druk p. 14.
Zelf Schrijver Worden, Gerard Reve, uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam.
foto: Jeff Koons' "Puppy" near Guggenheim Museum, door EEPaul via Flickr onder Creative Commons