donderdag 1 december 2022

Historische OSINT in Den Haag.

Weet iemand waar dit zou kunnen zijn? Vroeg @Caro2Ma op Twitter.

Nou woon ik al heel lang niet meer in Den Haag, maar dit vind ik leuke puzzels en ik had toevallig tijd. De term OSINT in de titel staat voor Open Source INTelligence, werkwoord Bellingcatten.

Mijn eerste antwoord - rechts Noordwal, links Veenkade, kon bij nader inzien niet kloppen. De prent is uit de 18e eeuw (pruikentijd, koetsiers met driekante steek op het hoofd, hoepeljurken), en huizen aan de Veenkade zijn pas in de 19e eeuw gebouwd.

@Astrid_Z postte ook een behulpzaam antwoord, maar er bleef iets knagen. Namelijk het gebouw op de achtergrond. Wat is het of was het? Het ziet er niet uit als het zelfde gebouw. Voor het overzicht hier ook het plaatje dat Astrid vond:

Dit is makkelijker, want er staat een beschrijving op.

"IN KOMEN van den HAAG SIENDE van HET KINDERHUYS na de NIEUWE KERK"

De Nieuwe Kerk op de achtergrond aan het Spui staat er nog. Rechts zien we het oude weeshuis. Even googelen leert dat dit in 1867 herbouwd is tot wat er nu nog staat. Bij het tweede plaatje staan we aan het Zieken, kijkend vanaf een eindje boven maaiveld, naar het Spui voor ons, met links het begin van het Groenewegje en de Bierkade en rechts Uilenbomen en de Ververstraat. Voor de liefhebbers hier de coördinaten in Google Maps.

Maar dan de oorspronkelijke vraag. Inmiddels was ik erachter gekomen dat met "draaibrug" een ophaalbrug met contragewicht bedoeld wordt, niet een brug die horizontaal draait (zoals ik eerst dacht).

In het Haags Gemeente-archief vond ik deze historische kaart. Daar kunnen we iets mee!

Nog eens goed kijken naar de opgave. We zoeken water met aan weerszijden huizen, 2 bruggen over het water en een groot gebouw met een getrapte toren recht achter de verste brug, alles in de 18e eeuw. Op de voorgrond links een zijweg, rechts smal toelopend plaveisel naar de brug toe. Halverwege de rechterkade een stukje zonder bebouwing, misschien een zijstraat. Rechts geen zijstraten te zien.

Op de kaart doen rood gearceerd (1667) en lichtgroen gearceerd (1730) mee, maar donkerrood (1839), paars (1865) en beige (1893) doen niet mee.

Zo valt er al een heleboel af.

Wat overblijft is aangegeven met pijlen op deze uitsnede. Pijl 1 leek me het meest meest plausibel. We kijken vanaf de brug in het verlengde van de Wagenstraat, tussen Bierkade en Groenewegje naar het oude Weeshuis. Het torentje is getrapt zoals het weeshuis rechts op de tweede prent, niet recht zoals de toren van de Nieuwe kerk. Pijl 2 zal het gezichtspunt van de tweede prent zijn. Pijl 3 zou ook in aanmerking kunnen komen als we wisten wat er vroeger stond.

Voor de volledigheid nog even de vergelijking tussen de twee gebouwen, het oude Kinderhuys.


Hebben we nog meer bewijsmateriaal? Jawel. Het Haags Gemeentearchief heeft een heleboel prenten van het oude centrum. Zoals van de Nieuwe Kerk met een rechte toren in het midden van het gebouw. Zoals op de tweede prent.

En kijk! Nog een andere versie van de tweede prent.

Toch nog even zoeken op Weeshuis. Wel handig dat je de datering kunt instellen (Dank u, Stadarchief!). En hee, kijk nou toch eens! Een Eureka-momentje!

Toch fijn dat die achttiende eeuwers elkaars werk schaamteloos overnamen en aanpasten. Niks geen gezeik over auteursrecht of wat dan ook. En deze versie heeft een bijschrift!

GEZICHT VAN DE GROOTE BIERKADE opgedragen van den Wel Edele gestrenge Heer Mr ADRIAAN VAN DER GOES, Regeerdend Burgemeester van 's Gravenhage, Anno 1756
.

Dit klopt als 1 zwerende vinger & sluit als 1 bus. Wikipedia weet meer over hem.

Een volledige beschrijving van de prent vind je hier, hij is gemaakt door I. Besoet en uitgegeven door H.Scheurleer.

Het merkwaardige is nu dat deze plek voorkomt in mijn familiegeschiedenis.

Mijn grootmoeder, Annigje Kloosterziel, trouwde in 1913 met Klaas Blijleven, die een bodedienst dreef in Bodegraven. Er is daar nog lange tijd een transportbedrijf geweest met die naam, ik verzin dit niet. Klaas overleed 21 november 1925. Mijn vader, de jongste van vijf kinderen, was toen net één jaar oud. Annigje vertrok met haar kinderen naar Den Haag, vond werk bij de Hervormde Diaconie, en een woning aan het Groenewegje. Rechts op de prent, dus, maar 170 jaar later. Mijn vader vertelde wel eens dat haar bazin, ene Zuster Hus, er een aantal keer op aan had gedrongen "Annig, aj' nou die kinders in het weeshuis doet, dan heb ik hier beter werk voor je". Maar dat deed ze niet.

Het weeshuis van de Hervormde Diaconie is niet het weeshuis dat we zien op de prent, maar wel vlakbij, rechts achter de kijker aan de Hooftskade. Dat staat er nog. Het zijn inmiddels appartementen.

vrijdag 8 juli 2022

Waarom we voorzichtig zijn

Je kunt van allerlei experts tot en met de wereldgezondheidsorganisatie vernemen dat Covid nog niet over is, dat het ook nooit over zal gaan zolang regeringen geen betere maatregelen treffen, en dat daardoor Covid op de langere termijn voor steeds meer mensen steeds meer gezondheidsschade zal veroorzaken.

  • De helft van de mensen die covid oplopen heeft na 3 maanden nog steeds klachten.

  • Wie het oploopt is niet te voorspellen. We hebben geen instrumenten om de risicofactoren goed mee te meten.
    Het is als cholera in de 19e eeuw. Men dacht dat het van ongezonde lucht kwam, totdat iemand alle besmettingen in Londen in kaart bracht en concludeerde dat de besmettingsbron in waterputten moest zitten. Pas aan het eind van de 19e eeuw kwamen de eerste microscopen waarmee cholerabacteriën waren te zien.

  • 1 tot 3 op de 10 besmettingen leiden tot long covid. Dat is gemiddeld 10 tot 30% van de besmettingen. Stel je covid voor als een drukke verkeersweg, maar jij bent doof, blind en je ruikt ook niks. Steek je de straat over als 3 van de 10 de overkant niet halen?
    Update 10 augustus 2022 Recent Gronings onderzoek wijst uit dat 1 op de 8 van de besmettingen met de alfa-variant tot longcovid heeft geleid. Dit was weliswaar voordat er vaccins waren. De omikron-variant lijkt meestal mildere klachten te geven. Maar meestal is niet altijd en er zijn ook mensen die van een omikron-besmetting langdurig niet in staat zijn om te werken. We weten nog heel veel niet.

  • Elke besmetting kan orgaanschade veroorzaken, en schade van herhaalde besmettingen stapelt op. Mike Ryan van de World Health Organisation legt het uit.

Het maakt niet uit hoe gezond je voorheen was en leefde. We zien gezonde jonge mensen met een gezonde levensstijl, gezonde voeding, voldoende bewegen, met long covid die nog maar 2 uren per dag kunnen werken. En dat ook doen, want het zijn zelfstandigen die geen aanspraak kunnen maken op het sociale vangnet. Een groot deel van de mensen met longcovid wordt na twee jaar volledig arbeidsongeschikt bevonden door het UWV. Daaronder zijn mensen in de zorg, die aan het begin van de pandemie in de frontlinie covid opliepen, die op bijstandsniveau terechtkomen. En ga zo maar door.

De regering stuurt niet op volksgezondheid maar op zorgcapaciteit. Zolang "de zorg het aankan" is er geen probleem, heet het. Maar uitgestelde zorg wordt voorlopig niet ingehaald, en zorgmedewerkers lopen op hun tandvlees.

Het RIVM kijkt naar ziekenhuisopnames en naar virusdeeltjes in rioolwater, dat is allebei achter de feiten aanlopen en het laatste is ook nog nattevingerwerk.

Er is zoiets als een optimism bias. Het is normaal om te denken dat je weinig kans loopt om besmet te raken, en dat áls je besmet raakt, het wel mee zal vallen. Die ernstige gevallen, dat lopen anderen op, dat overkomt jou niet. En als het je tóch overkomt, dan heb je tot die tijd tenminste van het leven genoten. En sowieso, de rest van je leven niet meer hoeven te werken omdat je milde klachten hebt die niet overgaan, zo erg kan dat toch niet wezen? Je kijkt uit naar een concert, een theatervoorstelling, een familie-uitje. Leuke vooruitzichten duwen risico's naar de achtergrond.

Het kan anders zijn als je langdurige invaliditeit al eens hebt ondervonden, zelf of bij een naaste.

Wie ooit de ziekte van Pfeiffer heeft gehad, kan zich er iets bij voorstellen. En loopt trouwens ook hoger risico op long covid.

Wie longontsteking heeft gehad, weet dat je daar erg moe van wordt en dat het zomaar een half jaar tot een jaar kan duren voordat je weer enigszins je oorspronkelijke energieniveau terug hebt.

Wie burn-out heeft gehad, weet dat herstel enige jaren in beslag neemt. Niet dat je in die jaren helemaal niets meer kan, maar je hebt veel te weinig energie voor de dingen die een normaal leven tot een normaal leven maken. Wandelingen, concerten, grote gezelschappen, het is veel vermoeiender dan voorheen tot het punt dat het slopend is. Het kan ervoor zorgen dat je de rest van je leven rustig aan moet doen omdat je snel overprikkeld bent.

Wie deze ervaringen gehad heeft, wil ze niet nog een keer meemaken. Die wil het risico op long covid tot een minimum beperken.

Dat valt niet mee, want sociale druk kan zwaar zijn. Je bent een spelbreker als je je eigen gezondheid verkiest boven het gezelschap van familie en vrienden binnenshuis. Je bent een spelbreker als je voorstelt om elkaar buiten te ontmoeten, want dat is te koud en te oncomfortabel. Je oogst verschrikte blikken als je een mondkapje draagt in de supermarkt of bij de ijsboer. Over pesterijen op de sociale media zal ik maar niet beginnen.

Wie zichzelf wil beschermen moet stevig in zijn schoenen staan. Wie van nature voorzichtig is, laat zich meestal ook gemakkelijk afbluffen door dominante gesprekspartners. Het helpt als je je weerwoord klaar hebt, en goed hebt gerepeteerd. Hopelijk helpt deze tekst daar een beetje bij.

Het helpt ook als je met overtuiging kunt zeggen wat nog wél kan: ontmoeten in de buitenlucht, of als het binnen moet, goed geventileerd. Met een CO2-meter kun je zichtbaar maken hoe goed er binnenshuis geventileerd wordt en kun je ramen en deuren tegen elkaar openzetten als het nodig wordt. Het zal je verbazen hoe snel een stroom frisse lucht een heel vertrek gezonder maakt om in te verblijven.

Iedereen mag gerust voor zichzelf bepalen wat aanvaardbare risico's zijn. Maar respecteer elkaars keuzes.

Afbeelding uit Greenhalgh et al, Here’s where (and how) you are most likely to catch COVID – new study, January 11, 2022 11.05am GMT Updated: February 21, 2022 2.27pm GMT in The Conversation, gebruikt onder een Creative Commons CC-BY-ND-licentie.

Bettermasks.its-airborne.org laat zien hoe snel een omicron-besmetting gebeurt bij welke activiteit, met en zonder diverse vormen van bescherming.